اولین کامپیوترهای بزرگ
میزفرمان و نوارگردان رایانه-پردازندۀ مرکزی نیاک 2203
نیاک 2203(NEAC 2203) که جزء اولین رایانه‌های ترانزیستوری بود، از چند وجه دستگاهی چندزبانه محسوب می‌شد: هم اعداد ممیز-ثابت و هم اعداد ممیز-شناور را پشتیبانی می‌کرد؛ همچنین کاراکترهای رومی و نیز کاراکترهای ژاپنی را پشتیبانی می‌کرد. این دستگاه اولین سیستم رزرو آن‌لاین و بلادرنگ بلیط برای شرکت کینکی نیپون را در 1960 اداره می‌کرد.
اولین کامپیوترهای بزرگ
کسب‌وکارهای بزرگ با نیازمندی‌های بزرگ‌شان به کامپیوترهای بزرگ نیاز داشتند. اقتصادهای بزرگ‌مقیاس نیز خواهان سیستم‌های کامپیوتری بزرگ و یکپارچه بودند. این تقاضا برای کامپیوترهای بزرگ درست زمانی بالا گرفت که «نسل دوم» کامپیوترهای ترانزیستوری داشتند جانشین ماشین‌های لامپ خلأ در دهۀ 1950 می‌شدند؛ این تقاضا باعث پیشرفت‌های گسترده‌ای در حوزۀ سخت‌افزار و نرم‌افزار شد. تولیدکنندگان معمولا از هر مدل به تعداد کم می‌ساختند، چون این دستگاه‌ها بازار مشخص و محدودی داشتند.
کتابچۀ رایانۀ RCA 501
این کامپیوتر ترانزیستوری اولیه می‌توانست همزمان 63 نوارگردان را کنترل کند. خیلی از کسب‌وکارها بیشتر خواهان این بودند که بتوانند خیلی سریع به حجم عظیمی از داده‌ها دسترسی داشته باشند، حتی اگر این باعث می‌شد سرعت پردازش نسبتا پایین بیاید.
مونتاژ کامپیوترهای IBM 1401
مونتاژ کامپیوترهای IBM 1401 IBM 1401 بسیار موفق بود؛ بالغ بر 12،000 عدد از آن فروخته شد. اما مثل خیلی از کامپیوترهای اولیه، ساخت و سرهم کردنِ آن بسیار کار می‌برد و سطح اتوماسیون خط مونتاژ بسیار پایین بود.
چرا به کامپیوترهای بزرگ می‌گفتند «مین فریم» (Mainframe - به معنای محفظۀ اصلی)
هیچ کس نمی‌داند چرا. فرد خاصی مشخصا «مخترع» کامپیوترهای بزرگ نبوده است تا این نام را بر آن‌ها بگذارد. شاید «محفظۀ اصلی» اوایل به محفظه‌هایی گفته می‌شد که (برای ادوات کلیدزنی خطوط تلفن طراحی شده بود) و مدارهای پردازشی و حافظۀ اصلی در آن قرار می‌گرفت، و جدای از قفسه‌ها و کابین‌هایی بود که دیگر قطعات در آن‌ها جای می‌گرفتند. بعدها به مرور اصطلاح محفظۀ اصلی (main frame) به اصطلاح محفظه‌اصلی (mainframe) تبدیل شد و به معنای «کامپیوتر بزرگ» به کار رفت.
نمودار مصورِ وظایفی که کامپیوتر بزرگ انجام می‌داد
این نمودار مصور که در یکی از نشریه‌های کامپیوتری اولیه آمده است نشان می‌دهد یک سیستم کامپیوتری پانچ‌کارتی برای انجام یک پردازش انبوهه‌ای چه گام‌هایی را باید طی کند. از دهۀ 1950 تا اواخر دهۀ 1970 این روند متعارف در عموم کارهای محاسباتی بود.
میزفرمان کامپیوتر IBM 7049
IBM 7049 در اوایل دهۀ 1960 یکی از محبوب‌ترین و قدرتمندترین کامپیوترهای علمی بود. ناسا برای کنترل پرتاب فضاپیماهای مرکوری (Mercury) و جمینای (Gemini) از آن استفاده کرد. نیروهای هوایی ایالات متحده از آن در سیستم هشدار زودهنگام موشک بالستیک استفاده می‌کرد و در دهۀ 1980 آن‌ها را کنار گذاشت.
ماشین‌های جدید، تکنیک‌های جدید
سخت‌افزار بیشتر به معنای هزینۀ بیشتر بود. به همین دلیل طراحان کامپیوترها به دنبال راه‌هایی بودند که قابلیت سخت‌افزارها را بالاتر ببرند بدون آن‌که هزینه‌ها بیشتر شود. چند اختراع باعث شد کامپیوترها قدرتمندتر شوند بی‌آن‌که اندازه‌شان به همان نسبت بزرگ‌تر شود. حافظۀ مجازی از سیستم ذخیره‌سازی ارزانی بهره می‌برد و می‌توانست مثل حافظه‌های اصلی عمل کند که گران‌تر بودند. در نرم‌افزارها از ریزبرنامه‌هایی استفاده شد که با سخت‌افزارهای ساده اجرا می‌شدند و دیگر نیازی به سخت‌افزارهای پیچیده نبود. از جمله تکنیک‌های دیگر می‌توان به pipelining و spooling اشاره کرد؛ اولی یعنی برهم‌نهی اجرای دستوراتی که نیازمند چندین چرخۀ پردازشی هستند و دومی یعنی انتقال داده‌ها به حافظۀ موقت تا برنامۀ دیگر نیز بتواند از آن استفاده کند.
کامپیوتر اطلس
کامپیوترهای اطلس (Atlas) در دورۀ خودشان قدرتمندترین کامپیوترهای جهان بودند؛ با سفارش شرکت شیلتون سه عدد از بزرگترین آن‌ها ساخته شده بود. اطلس اولین کامپیوتری بود که مفاهیمی مثل حافظۀ مجازی، اشتراک زمان پردازش، مسیرسازی (pipelining) و غیره را اجرایی کرد؛ این ایده‌ها بعدها در سیستم‌های دیگر نیز به کار رفت.
تام کیلبرن پشت میزفرمان اطلس
تام کیلبرن که از طراحان بسیار خلاق کامپیوتر بود با حالتی مغموم پشت میزفرمان کامپیوتر اطلس دانشگاه منچستر نشسته است؛ آن روز آخرین روز استفاده از این دستگاه بود. عکس متعلق است به سال 1971.
ساخت پردازندۀ مرکزی کامپیوتر اوراکل
مهندسان در حال آزمایش بخشی کوچک از واحد محاسبات عددیِ کامپیوتر اوراکل (Oracle) هستند. اوراکل که روی قفسه‌های استاندارد آن دوره سوار شد، در 1953 یکی از سریع‌ترین کامپیوترهای جهان محسوب می‌شد. کل دستگاه چندین اتاق را اشغال می‌کرد.
کتابچۀ رایانۀ Transac S-2000 ساخت فیلکو
شرکت فیلکو در 1906 با عنوان «شرکت باطری انباره‌ای فیلادلیفا» کارش را آغاز کرد و باطری الکتریکی مخصوص خودرو می‌ساخت. ترَنزَک (Transac) از جمله اولین کامپیوترهای ترانزیستوری بود، اما بخش کامپیوتر شرکت نتوانست دوام بیاورد. شرکت فورد در 1961 فیلکو را خرید.
کتابچۀ کامپیوتر Burroughs B 5500
ماشین‌های سری 5000 باروز طراحی خلاقانه‌ای داشت و سطح نرم‌افزار و سخت‌افزار را به شکل کامل با هم ادغام کرده بود. سیستم عامل آن را با زبان سطح بالای اَلگول نوشته بودند و نه با زبان ماشین یا زبان اسمبلی.
تامل در مورد تاثیر کامپیوتر بر زندگی
در اواخر دهۀ 1950 عموم مردم به تدریج بیشتر اطلاع می‌یافتند که شرکت‌ها و دولت چقدر به کامپیوترها اتکا دارند؛ در همین دوره این پرسش مطرح شد که شاید سازمان‌ها بیشتر به داده‌های مردم علاقه‌مند اند تا خودِ مردم.