وقتی نرمافزارها به محصولی مستقل تبدیل شدند
کتابچۀ نرم‌افزار اندازه‌گیری سیستم‌های اس‌ام‌اس/360
شرکت بوول اند ببیج که در 1967 تاسیس شده بود، مدت کوتاهی پس از این‌که آی‌بی‌ام نرم‌افزارهایش را از سخت‌افزارها «تفکیک» کرد، نرم‌افزاری را روانۀ بازار کردند که به کاربرها کمک می‌کرد کارکرد عملکرد کامپیوترشان را زیر نظر بگیرند، تحلیل کنند و بهبود ببخشند.
وقتی نرمافزارها به محصولی مستقل تبدیل شدند
اوایل اکثر کاربران برای کامپیوترهای خودشان نرم‌افزار می‌نوشتند؛ این نرمافزارها به ندرت روی مدل‌های دیگر قابل‌اجرا بود. بسیاری از تولیدکنندگان برنامه‌ها و کامپیوترها را «در یک بسته» یک‌جا می‌فروختند - نرم‌افزار هنوز رایگان بود. اما چون نرمافزارها یا برای مقاصد ویژه نوشته می‌شدند یا به رایگان در اختیار کاربر قرار می‌گرفتند، بازار چندانی برایشان وجود نداشت. تا این‌که سرانجام شکایتی حقوقی علیه آی‌بی‌ام همه چیز را عوض کرد.
تبلیغات نرم‌افزار ارتباطات داده‌ای IDMS-DC
IDMS یک سیستم پایگاه داده شبکه‌ای ست که بر اساس کارهای چارلز باخمن ساخته شد و به دست جان کالینین به محصولی تجاری تبدیل شد. این نرم‌افزار کماکان مورد استفادۀ کاربران است. بعدها IDMS-DC نیز ارائه شد تا ارتباطات داده‌ای را بین IDMS و دیگر بخش‌های سیستم تسهیل کند.
کتابچۀ محصولات نرم‌افزاری IDC
دیگر در اواسط دهۀ 1960 شرکت‌های نرم‌افزاری مستقلی به وجود آمده بودند که محصولاتی را برای استفادۀ کاربران سیستم‌های کامپیوترهای بزرگ ارائه می‌کردند، اما نرم‌افزارهای رایگانی که از جانب تولیدکنندگان کامپیوترها عرضه می‌شد باعث می‌شد سودآوری این بازار پایین باشد. عدم سازگاری بین کامپیوترها نیز امکان فروش مناسب برنامه‌ها را محدود می‌کرد.
از ارائۀ رایگان نرمافزارها تا فروش نرمافزارها
آی‌بی‌ام در حوزۀ سخت‌افزار فعالیت می‌کرد. نقطۀ تمرکز راهبرد بازاریابی‌شان مشخصا افزایش میزان فروش و نیز کمک به مشتریان برای حل مشکلات بود. ارائۀ رایگان نرم‌افزار وسیله‌ای بود که هر دوی این اهداف را تامین می‌کرد: از یک سو انگیزه ایجاد می‌کرد که دستگاه‌های آی‌بی‌ام را بخرند و از سوی دیگر شیوه‌ای بود برای تامین تقاضاها و نیازهای مشتریان. از آنجا که آی‌بی‌ام گسترۀ مشتریان‌اش بسیار بالا بود و همه‌شان حاضر بودند برنامه‌ها را با دیگران به اشتراک بگذارند، کتابخانۀ نرم‌افزارهای رایگان آی‌بی‌ام به مجموعه‌ای عظیم تبدیل شد. اما رقبای آی‌بی‌ام به این وضعیت اعتراض کردند و در اواخر دهۀ 1960 شکایت‌شان را به دیوان عدالت بردند. بدین ترتیب در سال 1969 آی‌بی‌ام بسیاری از برنامه‌ها را از بستۀ فروش محصولات‌اش جدا کرد (یعنی ارائۀ نرم‌افزار و سخت‌افزار را از هم مجزا کرد). یکباره نرم‌افزار از محصولی مجانی و فرعی به محصولی رقابتی تبدیل شد.
نشان دکوس با نوشتۀ «از دوست‌ات بدزد»
گروه دکوس که در 1961 به دست شرکت دیجیتال ایکوئیپمنت تاسیس شده بود، یک گروه پشتیبانی از کاربران کامپیوترهای دِک (DEC) بود که نرم‌افزارهایی را که خودشان نوشته بودند با دیگران به اشتراک می‌گذاشتند. از آنجا که سازندگان کامپیوترها بابت نرم‌افزار از مشتریان پولی نمی‌گرفتند، شرکت‌های نرم‌افزاری مستقل نمی‌توانستند به سودآوری مناسب برسند.
کتابچۀ اتوفلو
اتوفلو (AUTOFLOW) یکی از اولین برنامه‌هایی بود که توسط یک شرکت نرم‌افزاری مستقل توسعه یافت. با این نرم‌افزار می‌شد به شکل خودکار روندنما (flowchart) تهیه کرد – و دیگر برای این کار نیازی به برنامه‌نویسی پرزحمت نبود. ADR بابت نرم‌افزار ترسیم روندنما از آی‌بی‌ام شکایت کرد – این یکی از عواملی بود که باعث شد آی‌بی‌ام تصمیم بگیرد نرمافزارها را از بسته‌های فروش سخت‌افزار جدا کند.
اشتراک‌گذاری نرم‌افزار و توصیه‌ها
با گسترش یکبارۀ کامپیوترها در دهۀ 1950 فواید همکاری بسیار بیشتر از فواید رقابت بود، به خصوص در حوزۀ نرم‌افزار که هنوز محصولی تجاری محسوب نمی‌شد. در 1955 کاربران آی‌بی‌ام گروهی به نام SHARE تشکیل دادند. اعضای این گروه مستندات و نرم‌افزارهایی را بین هم ردوبدل می‌کردند که آی‌بی‌ام آنها را ارائه نمی‌داد. با این‌که از عمر این گروه نیم قرن گذشته است، اما کماکان فعال است.
استِیبر (STABR): برنامه‌ای کامپیوتری برای محاسبۀ پایداری شیب
دانشگاه‌های دولتی پس از توسعۀ نرم‌افزارهای مهندسی، آنها را رایگان منتشر می‌کردند. بسیاری از برنامه‌های مهم در حوزۀ مهندسی نقشه‌برداری و سازه را دانشگاه برکلی تهیه می‌کرد.
کتابچۀ مرجع نرم‌افزاری برای IBM 704
این کتابچۀ مرجع اولین محصول مهم گروه SHARE بود. این گروه را کاربران آی‌بی‌ام در 1955 تشکیل دادند و کماکان فعال است. اعضای گروه نرمافزارها و مستنداتی را بین هم اشتراک می‌گذاشتند که خودشان برای کامپیوترهای آی‌بی‌ام نوشته بودند.