پیمایش اطلاعات با کامپیوتر
داگلاس انگلبارت
هدف انگلبارت در سراسر زندگی‌اش این بود که کامپیوتر را به ابزاری تبدیل کند که بتواند هوش انسانی را تقویت کند تا بدین ترتیب بشر بتواند مشکلات جهان‌شمول و فراگیر را حل کند. در آزمایشگاه وی بود که نخستین بار موس ساخته شد، پنجره‌های متعدد روی یک صفحۀ نمایش به کار رفت و نیز شبکه کردنِ کامپیوترها پیاده‌سازی شد.
پیمایش اطلاعات با کامپیوترها
سیستمی شبیه وب که بتواند اطلاعات را سازمان‌دهی کند، ایده‌ای بسیار جذاب است. به همین دلیل است که از زمان طرح دستگاه مِمِکس در دهۀ 1940 که با میکروفیلم کار می‌کرد، این ایده چندین و چند بار به شکل‌های مبتکرانه پیاده‌سازی شد. برخی از این سیستم‌ها میلیون‌ها کاربر داشتند و گردش مالی‌شان به میلیاردها دلار می‌رسید. اما برخی هم محدودتر ماندند. اما در نهایت از میان همۀ آن سیستم‌ها فقط یکی، یعنی وب جهانی (World Wide Web)، پیروز شد و گسترش جهانی یافت.
پیمایش دانش: پیشگامان ساخت ابرمتن
ه تدریج که حجم دانش جهانی به قدری عظیم شد که یک انسان نمی‌توانست از همۀ آن‌ها باخبر باشد و فهرست‌شان کند، برخی از پیشروان فناور و آینده‌نگر این نیاز شدید را حس کردند که سیستمی برای سازمان‌دهی، ارجاع متقاطع و اشتراک‌گذاریِ اطلاعات بسازند. در این ویدئو با ایده‌ها، اختراعات، رویاهای دست‌نیافته و آرمان‌های بشردوستانه‌ای آشنا می‌شوید که به جهان ابرمتن‌های امروزی در وب انجامیدند.
برقراری پیوند بین دانش‌ها
ساخت سیستم‌های اطلاعاتی مبتنی بر کاغذ و میکروفیلم بسیار دشوار و هزینه‌بر بود. در دهۀ 1950 بود که تد نلسون و داگلاس انگلبارت مستقل از همدیگر این ایده را مطرح کردند که به جای کاغذ و میکروفیلم از کامپیوتر استفاده شود. آنان مفهوم ارجاع متقاطع را «تجسم کامپیوتری» بخشیدند و پیوندهای قابل‌کلیک امروزی را که در وب استفاده می‌کنیم ابداع کردند. نلسون این پیوندها را ابرپیوند (Hyperlink) و متن‌های کامپیوتری‌شده را ابرمتن (Hypertext) نامید. نلسون و انگلبارت هر دو ایدۀ سیستم‌های چندکاربره‌ای را مطرح کردند که از عناصر شبکه‌ای بهره ببرد. آنان به همراه آندریاس ون دام، که از پیشگامان عرصۀ گرافیک کامپیوتری بود، بسیاری از توابع کامپیوتری مهم مثل پردازش واژگان، همکاری از راه دور و عناصر واسط کاربریِ گرافیکی را برای اولین بار ساختند.
کتابدار کامپیوتری: همین امروز می‌توانید و حتی باید از کامپیوتر سر در بیاورید / ماشین‌های رویابینی: آزادی‌های جدید از طریق نمایشگرهای کامپیوترها – یک گزارش اقلیت
در 1974 اکثر کامپیوترها شرکتی بودند و نه شخصی. کتاب کتابدار کامپیوتری از مردم می‌خواست قدرت کامپیوترها را از آن خودشان کنند. کتاب ماشین‌های رویابینی ایده‌هایی مثل ابررسانه (Hypermedia) را در عرصۀ ویدئو و آموزش مطرح کرد؛ همچنین چشم‌انداز نلسون برای ایجاد یک سیستم جهانی انتشار ابرمتن را نیز مطرح می‌کرد که آن را زانادو (Xanadu) نامیده بود.
تئودور هولم (تد) نلسون
نلسون از 1959 ایدۀ ابرمتن به عنوان یک سیستم نشر چندرسانه‌ایِ جدید و بی‌سابقه را مطرح می‌کرد. گرچه تلاش وی برای پیاده‌سازیِ ایدۀ زانادو (Xanadu) ناکام ماند، اما کارهایش بر پیشگامان عرصۀ کامپیوتر تاثیر فراوانی داشت.
«ابرمتن: متنی که لزوما خطی نیست، و حتی لزوما متن نیست»
جمله‌ای منسوب به تد نلسون، مبتکر ابرمتن؛ که نیز اولین کسی بود که این اصطلاح را معرفی کرد
صفحه کلید و موس ان‌ال‌اس
ان‌ال‌اس (NLS; oNLine System) سیستمی بود که داگ انگلبارت ساخته بود برای پردازش واژگان، پردازش ابرمتن و همکاری گروهی و بسیاری کارهای دیگر. این پایانه‌های ان‌ال‌اس یک نمایشگر داشتند که می‌توانست علاوه بر متن تصاویر گرافیکی را نیز نمایش دهد، یک موس داشت و نیز یک صفحۀ کلید چهاردکمه‌ای.
آندریاس ون دام
ون دام موسس گروه علوم کامپیوتر دانشگاه براون بود و در عرصۀ گرافیک کامپیوتری نیز جزو پیشگامان بود؛ وی به همراه شاگردان‌اش پژوهش در باب ابرمتن‌ها را بیست سال تمام زنده نگاه داشت تا این‌که در دهۀ 1980 این ایده اقبال عمومی یافت.
هِس؛ سیستم ویرایش ابرمتن
سیستم ویرایش ابرمتن (HES; Hypertext Editing System) یکی از نخستین سیستم‌های ابرمتن و پردازش واژه بود که در آزمایشگاه اندی ون دام در دانشگاه براون ساخته شد. گرچه این دستگاه بر اساس ایده‌های وی ساخته شد، اما وی آن را به این عنوان که سیستمی ناقص است رد کرد.
تاریخ سریِ ابرمتن
«اینجا کلیک کنید». ابرپیوندهای امروزی یکی از ایده‌های انقلابی و هوشمندانه اند که در دهۀ 1960 مطرح شدند. پرش بین صفحات پیوندشده به هم، به ما اجازه می‌دهد به جای این‌که مجبور باشیم به شکل خطی همۀ آن‌ها را مرور کنیم، بر موج صفحات وب سوار شویم و «وب‌گردی» کنیم. اما ابرمتن عملا 20 سال تمام از صحنه کنار رفت و تقریبا فراموش شد؛ این ایده چنان عجیب‌وغریب بود که حتی پدر وب بی‌آن‌که متوجه باشد در 1980 آن را از نو ابداع کرد. مخترعان ابرمتن – و نیز برخی از طرفداران پروپاقرص آن – در آن دو دهه کماکان از آن استفاده می‌کردند، اما عمدتا در کاربری‌های دانشگاهی یا کاربری‌های ویژه مثل ارتش به کار می‌رفت. اکثر مردم از وجود ابرمتن بی‌اطلاع بودند تا این‌که سیستم‌هایی مثل هایپرکارت اپل (Apple’s HyperCard) در اواخر دهۀ 1980 وارد بازار شدند و بعدها نیز خود وب مردم را با ابرمتن آشنا کرد.
هایپرکارت
هایپرکارت (HyperCard) اولین برنامۀ ابرمتنی بود که به تولید انبوه رسید، یعنی 25 سال بعد از ابداع ابرمتن. این دستگاه قابلیت اتصال به شبکه را نداشت و صرفا از پیوندهای ساده پشتیبانی می‌کرد؛ اما یک زبان پردازه‌نویسی (Scripting Language) با طراحی خوب داشت که تولید ابرمتن را برای تازه‌کارها تسهیل می‌کرد.
میکروکاسم برای ویندوز 3.0
میکروکاسم (Microcosm)، همچون برنامۀ رقیبش آول گاید (OWL Guide)، یک سیستم ابرمتنی کامل اما مستقل بود که تا حدی به موفقیت تجاری رسید. میکروکاسم را وندی هال در دانشگاه ساوتهمپتون در بریتانیا ساخته بود؛ وی از جمله پیشروان فناوری ابرمتن بود و بعدها نیز در انجمن‌های وب فعالیت داشت.
سی‌دی پیشاتاریخ گرولیه
در اواخر دهۀ 1980 و اوایل دهۀ 1990 دیسک‌های فشردۀ داده یا سی‌دی که هزینۀ تولیدشان به قدر کافی پایین آمده بود، بستری فراهم کرد که بتوان دایره‌المعارف‌های چندرسانه‌ای، بازی، رمان و اطلاعات مرجع را روی سی‌دی ارائه کرد؛ که اغلب برای پیمایش محتواها واجد پیوندهای ابرمتنی بودند. بعدها بسیاری از این موسسات انتشاراتی، محتواهایشان را به وب منتقل کردند.