نمایشگاه مجازی - وب

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19

کاربران به‌منزلۀ کارسازان

سرویس اشتراک‌گذاری موسیقی نپستر (Napster.com)

نَپستر با کاربرد سیستم شبکه‌های همتا-به-همتا (peer-to-peer) برای اشتراک‌گذاری محتوا، به شهرت رسید. مشکلات حقوق نشر باعث نابودی نپستر شد، اما راه را برای سرویس‌های مشابهی مثل بیت‌تورنت (BitTorrent)، اشتراک‌گذاری مرکزی مثل یوتیوب و مدل‌های توزیعی مثل آی‌تونز هموار کرد.

کاربران به‌منزلۀ کارسازان

وب متعلق به کیست؟ ایدۀ اولیۀ وب و بسیاری از سیستم‌های پیش از وب شامل تالارهای تعاملی گفتگو بود، که سرشار از بحث، هم‌اندیشی و مشارکت کاربران بود. با این حال بسیاری از اولین وب‌سایت‌ها بیشتر شبیه سرویس‌های رسانه‌ای سنتی بودند که در آن‌ها تولیدکنندگان محتواها را به تماشاگران منفعل ارائه می‌دادند. در اوایل دهۀ 2000 بود که Web 2.0 وجه تعاملی را به وب بازگرداند. شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های اشتراک‌گذاری عکس و تصویر، بلاگ‌ها و دیگر تالارهای گفتگو گسترش یافتند؛ آن‌ها برای تولید و شکل‌دهی به محتواها بر فعالیت کاربران متکی بودند. گرچه اکثر مرورگرها از ویرایش صفحات وب پشتیبانی نمی‌کردند، اما سایت‌های مبتنی بر Web 2.0 راه‌هایی یافته بودند که امکان مشارکت کاربران را نیز ایجاد کنند.

برنامۀ همایش Web 2.0

این همایش از نشانه‌های آن بود که پس از رکود دات کام دوباره اعتماد به وب در حال احیا ست؛ همگان خواهان وبی بودند که همۀ انواع محتواهای تولیدی کاربران را تقویت کند.

بلاگر (Blogger)

گذشته از دانشنامه‌های مشترک (wiki)، بلاگ‌ها (blog: WebLog) یکی از راه‌هایی بود که کاربران – که از مرورگرهایی استفاده می‌کردند که فقط قابلیت خواندن صفحات وب را داشتند – دوباره توانستند تا حدی محتواهای خودشان را به شکل آن‌لاین ارائه دهند. این امکان یکی از ویژگی‌های مشخصۀ سیستم‌های پیش از وب بود. سایت بلاگر در 1999 راه‌اندازی شد و یکی از پیشگامان در این حوزه بود.

ویکی‌پدیا (Wikipedia)

ویکی‌پدیا در 2001 راه‌اندازی شد و یکی از راه‌هایی بود که می‌شد در بستر یک دانش‌نامۀ سنتیِ آن‌لاین (Nupedia) به تولید محتوا پرداخت. اما مدل پایه‌اش که مبتنی بر محتواهای تالیفی کاربران بود بسیار موفقیت‌آمیز از آب در آمد. چندی نگذشت که به بزرگ‌ترین و مشهورترین دانش‌نامۀ جهان تبدیل شد.

Myspace

Myspace را شرکت بازاریابی eUniverse در سال 2003 برای رقابت با Friendster راه‌اندازی کرد. هر دو سایت به کاربران اجازه می‌دادند محتواها را در نمایۀ (profile) شخصی و طبق علائق‌شان سازمان‌دهی کنند، در حالی که در اکثر انجمن‌های آن‌لاین پیش از وب، محتواها صرفا بر اساس موضوع طبقه‌بندی می‌شدند.

فلیکر (Flickr)

فلیکر را یک شرکت بحران‌زدۀ بازی‌سازی کانادایی در 2004 راه‌اندازی کرد و به یکی از سایت‌های مهم برای اشتراک‌گذاری آن‌لاین تصویر تبدیل شد. معماری آن، که تعامل بین کاربران را تسهیل می‌کرد، در اصل به تقلید از طراحی‌های بازی‌های چندنفرۀ آن‌لاین توسعه یافت.

فیسبوک

فیسبوک در 2004 راه‌اندازی شد و جزء تازه‌واردهای موج جدید انجمن‌های آن‌لاین بود (که از جمله امکانات متمایز سیستم‌های پیش از وب بودند). این موج جدید را Friendster، Myspace و دیگر شرکت‌ها آغاز کرده بودند. اما فیسبوک به سرعت گسترۀ کاربران‌اش را به سطح بالایی رساند و در 2010 بیش از 500 میلیون کاربر داشت.

یوتیوب

یوتیوب را سه کارمند سابق شرکت Paypal در 2005 تاسیس کردند؛ یوتیوب بستری بود برای انتشار ویدئوهای تولیدی خود کاربران و از این جهت همان بستری را فراهم کرد که دیگر شرکت‌ها در حوزۀ عکس و تصویر انجام داده بودند. اما گسترۀ مخاطبان یوتیوب بسیار بسیار وسیع‌تر بود. چندی نگذشت که گوگل یوتیوب را به قیمت 1.65 میلیارد دلار خرید.

شیوع ویروسی مطالب در بستر وب (Going Viral)

از آن‌جا که در بستر وب، افراد خیلی زیادی از مکان‌های متعدد به شکل همزمان و بی‌درنگ به هم متصل اند، فضای وب بستری مناسب شد برای شیوع میم‌ها (memes) که نوعی «ژن فرهنگی» محسوب می‌شوند؛ چندی نگذشت که میم‌ها کل سیاره را در نوردیدند، از رقص موش‌ها گرفته تا لطیفه‌ها، مدهای روز، شایعات و نظریه‌های توطئه. «بازاریابی ویروسی» از همین بستر استفاده می‌کند تا با هزینۀ کم محصولات را تبلیغ کند.

نماگرفت از رقص موش‌ها، 1997

از نظر خیلی‌ها رقص موش‌ها (Hampster Dance) مشهورترین مثال از «میم»‌های پربازدید در وب است. این «میم» یک صفحۀ وب در GeoCities بود که ردیفی از جوندگان انیمیشنی را نمایش می‌داد که هماهنگ با بخشی از آهنگ «سوت ایست» اثر راجر میلر، می‌رقصیدند.

انیمیشن نوزاد رقصان، 1996

این مدل انیمیشنی سه بعدی از یک نوزاد رقصان ابتدا یک نمونۀ نمایشی برای نرم‌افزار انیمیشن‌سازی اتودسک (Autodesk) بود، اما خیلی زود به یکی از اولین «میم»ها و ویدئوهای پربازدید در فضای آن‌لاین تبدیل شد.

20
21