اختراع وب
تیم برنرز-لی
برنرز لی که والدیناش نیز متخصص علوم کامپیوتر بودند ابتدا در رشتۀ فیزیک در دانشگاه آکسفورد تحصیل میکرد اما بعد به علوم کامپیوتر تغییر رشته داد. انبوه اسناد ناسازگار و مغایر با هم که در موسسۀ سرن (CERN) وجود داشت این ایده را به ذهناش زد که همۀ آنها را با استفاده از ابرمتن در یک جا گرد آورد و با هم سازگارشان کند.
اختراع وب
در سرن، که بزرگترین آزمایشگاه فیزیک جهان در سوئیس است، تیم برنرز لی که هم برنامهنویس بود و هم فیزیکدان، دو طرح پیشنهادی ارائه کرد که بعدها مبنای ایجاد وب شدند. هیچ کدامشان مورد تایید واقع نشدند. اما با اینحال او به کار روی این طرحها ادامه داد. او در 1990 «وب جهانی» (WorldWideWeb) را روی یک کامپیوتر پیشرفتۀ نکست (NeXT) ایجاد کرد؛ در این کار صرفا حمایت غیررسمی رئیساش را در اختیار داشت و نیز برخی همکاران علاقهمند به این پروژه. «وب جهانی» یک کامپیوتر میزبان (Server) داشت و همچنین به زبان علامتگذاری ابرمتن (HTML)، آدرسهای اینترنتی (URL) و نیز اولین مرورگر اینترنتی مجهز بود. این مرورگر اولیه را همچنین میشد به عنوان نرمافزار ویرایش نیز به کار گرفت – شبیه یک نرمافزار پردازش واژه که به اینترنت متصل است. این مرورگر و قابلیتاش برای پردازش واژگان تجسم این ایده بود که وب بایستی همچنین ابزارهای تالیف و سازماندهی شخصی را نیز در خود بگنجاند.
تولد وب جهانی
متخصصان آیندهنگر رویای این را داشتند که بتوانند دانش کل جهان را کامپیوتری کنند و همۀ آنها را به هم پیوند بزنند. اما این رویا کماکان دستنیافته باقی مانده بود، تا اینکه تیم برنرز-لی طرحی خلق کرد که تحقق این ایده را ممکن کرد. در این ویدئو داستان وب جهانی را میبینید که در ابتدا ایدهای بود «مبهم اما هیجانآور» و در نهایت به ابزاری تبدیل شد که بیش از دو میلیارد نفر هر روز از آن استفاده میکنند.
کتاب راهنمای اِنکوایر نوشتۀ تیم برنرز-لی
در 1980 برنرز-لی جوان در موسسۀ سرن «انکوایر» را ساخت، که سیستمی ابرمتنی بود و برای مدیریت پروژه استفاده میشد. او مدعی ست که از کارهایی که دیگران روی ایدۀ ابرمتن انجام داده بودهاند بیاطلاع بوده است، و از این رو میتوان گفت برنرز-لی ابرمتن را به شکل مستقل از نو اختراع کرده است.
کامپیوتر نکست
کامپیوتر گرانقیمت اما پیشرفتۀ نکست – که سیستمعاملاش بعدها مبنای ساخت Mac OS X شد – به سرعت بالا در نمونهسازی شهرت داشت. این قابلیت نکست باعث شد تیم برنرز-لی بتواند وب را صرفا ظرف سه ماه بسازد، اما به همین دلیل اولین مرورگر-ویرایشگر وب فقط روی این سیستمهای کمیاب و گران کار میکرد.
رابرت کیلیو
کیلیو که متولد بلژیک بود ایدههای خودش در مورد ابرمتنهای شبکهشده را کنار گذاشت و به عنوان همکار و مبلغِ کارهای برنرز-لی به وی ملحق شد.
ژان فرانسوا گراف
گراف که اهل فرانسه بود بخشهای مهمی از کدهای اولیۀ وب را نوشت.
وب + اینترنت = موفقیت
دیگر در سال 1989 اینترنت داشت از رقبای اصلیاش مثل OSI پیشی میگرفت و استاندارد اصلی شبکهها محسوب میشد. طی پنج سال بعدی، وب جهانی به همین شکل بر چندین و چند سیستم اطلاعاتی رقیب خویش نیز غلبه کرد – بعضی از آنها را بابت نقاط قوتاش حذف کرد و بعضیها را هم در خودش جذب کرد. وقتی وب و اینترنت با هم ترکیب شدند، چندی نگذشت که این پدیدۀ جدید کل جهان را در نوردید و زندگی همۀ انسانها را دگرگون کرد.
مرورگر-ویرایشگر وب جهانی
اولین مرورگر که در 1990 ساخته شد همچنین ویرایشگری بود که با آن میشد یک «وب» شخصی از اسناد پیوندشده به یکدیگر ساخت. برای این کار یک بخش از متن را انتخاب میکردند و سپس روی گزینۀ «پیوند به متن انتخابشده» را کلیک میکردند و بدین ترتیب یک صفحۀ پیوندشده ساخته میشد. در کل این روند هم زبان علامتگذاری ابرمتن (HTML) در کار بود و هم آدرسهای اینترنتی (URL)، اما کاربر مستقیما آنها را نمیدید.